شناخت و رتبه‌بندی عوامل ریسک خرید خارجی بر اساس روش AHP؛ مورد مطالعه: شرکت طراحی مهندسی و تأمین قطعات ایران خودرو (ساپکو)
مقاله ۶، دوره ۶، شماره ۱، بهار و تابستان ۱۳۹۱، صفحه ۱۵۹-۱۸۳
نویسندگان
غلامرضا گودرزی۱؛ سیدعلی‌اکبر هاشمی ۲
۱دانشیار دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق (ع)
۲کارشناس ارشد معارف اسلامی و مدیریت صنعتی، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق (ع)
چکیده
در دنیای امروز، مفاهیمی چون رقابت، تجارت، تولید، تأمین و تدارکات و خرید، تغییر اساسی کرده است. در سال‌های دورتر، شرکت‌ها برای تأمین و خرید نیازمندی‌های خود به بازارهای داخلی متکی بودند، لذا اصول و قواعد آن نیز بیشتر تابع شرایط داخلی و تعاملات درونی بود. لیکن در شرایط امروز که شرکت‌هایِ بزرگِ چندملیتی شکل گرفته و در سیاستگذاری‌های خود، کمتر به ملاحظات داخلی و بیشتر به محیط بین‌الملل متکی هستند، این اصول و قواعد، متفاوت شده است. لیکن، هنوز هم در برخی کشورها و یا برخی صنایع، ترکیبی از اصول سنتی و نو در حوزه تولید و یا تجارت، جاری است. مثلاً با اینکه امروزه، تأمین و تدارکات در سطح جهانی صورت می‌گیرد و ممکن است واژه خرید خارجی معنای خاصی را به ذهن مخاطب، متبادر نسازد، لیکن مشکل اصلی برخی شرکت‌های تولیدی در ایران، خرید خارجی است. با توجه به این نکته، مقاله حاضر در صدد بررسی فرآیند خرید خارجی در صنعت خودروی ایران، به منظور شناخت و رتبه‌بندی عوامل ریسک خرید خارجی بر اساس تکنیک‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره است. بدین منظور، پس از بررسی اجمالی ادبیات موضوع، عوامل اثرگذار در ریسک خرید خارجی، احصاء و در نهایت، بر اساس روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی اولویت‌بندی می‌شود.
کلیدواژه‌ها
خرید؛ خرید خارجی؛ ریسک خرید خارجی؛ رتبه‌بندی عوامل ریسک خرید؛ روش AHP
عنوان مقاله [English]
Identification and Ranking Importing Process Risk Factors Using Analytic Hierarchy Process; Case Study of Iranian Auto Industry
نویسندگان [English]
Gholamreza Goudarzi1؛ Seyed Aliakbar Hashemi2
۱Associate Professor of Management, Islamic Studies and Management Faculty of Imam Sadiq University, Tehran
۲M.A. of Industrial Management, Islamic Studies and Management Faculty of Imam Sadiq University, Tehran
چکیده [English]
Today, concepts and factors such as competition, trading, production, supply and logistics as well as purchasing are changed dramatically. Conventionally, organizations depended on the internal markets for their purchasing and supplying goods. Therefore, purchasing principles and regulations were dependent on internal circumstances. However, with the advent of big multinational companies, that base their considerations mainly on international environment, these principles and regulations have changed.
In some counties, however, there is still a combination of conventional and modern principles running in the area of production and trading. For instance, although supply and provision are performed at a global level, the main problem that production companies face in Iran is importing process. Therefore, this article has studied the process of importing process in Iranian auto industry in order to identify and rank importing process risk factors using Multiple Criteria Decision Making (MADM) approach. Thus, after a brief literature review, factors affecting the importing process are enumerated. Finally, the factors are ranked using Analytic Hierarchy Process (AHP) technique.
کلیدواژه‌ها [English]
purchasing, importing process, importing process risk, Analytic Hierarchy Process, AHP
مراجع

آقایی، مجید (۱۳۸۱)، طراحی مدل ریاضی ترکیب بهینه خریدهای خارجی شرکت ساپکو و ایران خودرو، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق (ع).

احدزاده، حبیب (۱۳۷۹)، بررسی تأثیر سیستم اطلاعاتی مدیریت خرید بر بهبود تصمیم‏گیری مدیران خرید در زمینه شناسایی و انتخاب منابع خرید در شرکت ساپکو، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران.

حق‌بین جهرمی، حمیدرضا (۱۳۷۶)، بررسی تأثیر افزایش نُرم‌های تخلیه در قراردادهای خرید (C&F) و حمل (fob) بر روند هزینه‌های حمل، دموراژ و دیسپاچ (مطالعه درباره کالای اساسی گندم)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران.

حق‌نویس، موید و ساجدی، همایون (۱۳۸۵)، مهندسی ریسک برای مدیران پروژه، مدل‌ها و ابزارها، تهران: رسا.

رضائیان، علی؛ شاهباز، ناصر؛ مقبل باعرض، عباس و مشبکی، اصغر (۱۳۸۸)، «طراحی مدل تحول سازمانی در مدیریت هزینه مورد زنجیره تأمین گروه صنعتی ایران خودرو»، مدرس علوم انسانی، سال سیزدهم، شماره ۲، صص ۱۵۹-۱۸۰٫

زندی‌منش، محمدرضا (۱۳۸۴)، بررسی و ارزیابی سیستم خرید خارجی در شرکت سایپا و ارائه الگویی جهت پیاده‌سازی و استقرار خرید الکترونیک، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران.

قدسی‌پور، سیدحسن (۱۳۸۱)، مباحثی در تصمیم‏گیری چندمعیاره، تهران: دانشگاه امیر‏کبیر.

قراچورلو، نجف (۱۳۸۴)، ارزیابی و مدیریت ریسک، تهران: علوم و فنون.

کاظمی، بابک (۱۳۷۷)، مدیریت تدارکات، سیستم‌های خرید، انبارداری و توزیع، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.

گودرزی، غلام‌رضا (۱۳۸۰)، «پارادایم قطعه‌سازی صنعت خودروی ایران، با تاکید بر حقایق و دستاوردها» مجموعه مقالات سمینار دورنمای صنعت خودروی ایران.

مصلح شیرازی، علی‌نقی (۱۳۷۸)، مدیریت سیستم‌های خرید و تدارکات صنعتی، شیراز: مرکز نشر دانشگاه شیراز.

میرالی، حسین (۱۳۷۴)، بررسی آثار مقررات ناهماهنگ خریدهای خارجی شرکت‌های دولتی، تعاونی و خصوصی بر واردات کشور، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشکده حسابداری و مدیریت، دانشگاه علامه طباطبایی.

ناصری نیک، سیدرضا (۱۳۸۵)، رتبه‏بندی فاکتورهای مهم در ارزیابی شرکت‏های سرمایه‏گذاری با استفاده از تکنیک AHP، پایان‏نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق (ع).

ویلیامز، سی آرتور و هینز، جی آر ریچاردام (۱۳۸۱)، مدیریت ریسک، ترجمه داور ونوس و حجت‌الله گودرزی، تهران: نگاه دانش.

Blackhurst, J. V., scheibe, K. P. & Johnson, D. J. (2008), “Supplier risk assessment and monitoring for the automotive industry”, International journal of physical distribution & logistics management, Vol. 38, No. 2, Pp. 143-165.

Chan, F. T. & kumar, N. (2007), “Global supplier development considering risk factors using fuzzy extended AHP-based approach”, Omega, Vol. 35, No. 4, Pp. 417-431.

Deboer, L., Labro, E. & Morlacchi, P. A. (2001), “Review of methods supporting supplier selection”, European Journal oF Purchasing & Supply Management, Vol.7, No. 2, Pp. 75-86.

Harland, C., Brenchley, R. & Walker, H. (2003), “Risk in supply networks”, journal of purchasing & supply management, Vol. 9, No. 2, Pp. 51-63.

Heinritz, S., Farrell, P., Giunipero, L. & Kolchin, M. (1991), Purchsing principle and applications, New Jersey: Prentice-Hall Inc..

Janak, M. (2003), “Supply chain management in a global economy”, World congress for total quality management, Dubai.

Juttner, U., Peck, H. & Christopher, M. (2003), “Supply chain risk management: outlining an agenda for future research”, International journal of logistics, research and applications, Vol. 6, No. 4, Pp. 197-210.

Project Management Body of Knowledge, PMI. (2004), Pennsylvania: Project Management Institute.

Schoenherr, T., Tummala, V. M., Rao, H. & Thomas, P. ( 2008), “Assessing supply chain risks with the analytic hierarchy process: providing decision support for the offshoring decision by a US manufacturing company”, Journal of purchasing & supply management, Vol. 14, No. 2, Pp. 100-111.

Sinha, P. R., Whitman, L. E. & Malzahn, D. (2004), “Methodology to mitigate supplier risk in an aerospace supply chain”, supply chain management: an international journal, Vol. 9, No. 2, Pp. 154-168.

Tang, O. & Musa, S. N. (2010), “Identifying risk issues and reaserch advancements in supply chain risk management”, International journal of production economics, Vol. 133, No. 1, Pp. 25-34.

Taylor, D. & Brunt, D. (2001), Manufacturing Operations and Supply Chain Management: The Lean Approach, London: Thomson International Business Press.

Van der Vorst, J. & Beulens, A. (2002), “Identifying sources of uncertainty to generate supply chain redesign strategies”, International Journal of Physical Distribution and Logistics Management, Vol. 33, No. 6, Pp. 409-430.

Wu,T., Blackhurst, J. & Chidambaram,V. (2006), “A model for inbound supply risk analysis”, Computers in Industry, Vol. 57, No. 4, Pp. 350-365.

WWW.Payam.co.ir

Zsidisin, G. A. (2003a), “A grounded definition of supply risk”, journal of purchasing & supply management, Vol. 9, No. 5-6, Pp. 217-224.

Zsidisin, G. A. (2003b), “Managerial perceptions of supply risk”, Journal of Supply Chain Management, Vol. 39, No. 1, Pp. 14-25.

Zsidisin. G. A. & Ellram, L. M. (2003), “An agency theory investigation of supply risk management”, Journal of Supply Chain Management, Vol. 39, No. 3, Pp. 15-29.

Zsidisin, G., Ellram, L., Carter, J. & Cavinato, J. (2004), “An analysis of supply risk assessment techniques”, International Journal of Physical Distribution and Logistics Management, Vol. 34, No. 5, Pp. 97-113.
Zsidisin. G. A., Panelli, A. & Upton, R. (2000), “Purchasing organization involvement in risk assessments, Contingency plans and risk management: an exploratory study”, Supply chain management: an international journal, Vol. 5, No. 4, Pp. 187-197.